Χύτας Δ. Γιάννης
              Χειρουργός Ορθοπαιδικός MSc
              

Η ρήξη του προσθίου χιαστού ή απλά ρήξη χιαστού είναι μία από τις συχνότερες αθλητικές κακώσεις. Ο πρόσθιος χιαστός αποτελεί έναν από τους βασικότερους συνδέσμους για τη σταθερότητα του γόνατος. Ο τραυματισμός συμβαίνει κατά τη στροφική κίνηση του γόνατος όταν ταυτόχρονα παραμένει σταθερό το σύστοιχο άκρο πόδι στο έδαφος.  Μπορεί να συμβεί είτε κατά τη επαφή με τον αντίπαλο είτε κατά την απότομη προσγείωση μετά από ένα άλμα ή πτώση. Αθλήματα υψηλού κινδύνου είναι τα αθλήματα επαφής (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, χάντμπολ) και τα αθλήματα που απαιτούν απότομες αλλαγές πορείας με κίνδυνο επίσης πτώσης (σκι). Οι ασθενείς με ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου συνήθως ακούν ένα χαρακτηριστικό «κρακ» τη στιγμή του τραυματισμού. Είναι συχνό επίσης το αίσθημα αστάθειας. Τις περισσότερες φορές συνυπάρχει πόνος και πρήξιμο (συλλογή αίματος στην άρθρωση), συμπτώματα τα οποία προοδευτικά υποχωρούν μετά από μερικές εβδομάδες. Η αστάθεια του γόνατος τελικά παραμένει περιορίζοντας έτσι τον ασθενή τόσο στις αθλητικές όσο και στις καθημερινές δραστηριότητές του.
Η διάγνωση της ρήξης γίνεται με την κλινική εξέταση από ορθοπαιδικό με εμπειρία στις αθλητικές κακώσεις. Η σταθερότητα του γόνατος θα ελεγχθεί με ειδικά τεστ και θα συγκριθεί με την υγιή πλευρά. Η απεικονιστική εξέταση που θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση και θα αποκαλύψει τυχόν συνοδές βλάβες είναι η μαγνητική τομογραφία. Πιθανές συνοδές βλάβες είναι η ρήξη μηνίσκου, η ρήξη έσω πλαγίου συνδέσμου ή ο τραυματισμός του αρθρικού χόνδρου.
Η θεραπεία είναι είτε συντηρητική είτε  χειρουργική. Στην οξεία φάση μετά τον τραυματισμό στόχος είναι να υποχωρήσει το οίδημα, ο πόνος και να κινητοποιηθεί όσο πιο γρήγορα ο ασθενής ώστε να μην ατροφήσει ο μυς του τετρακέφαλου. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος που έχει υποστεί ρήξη δεν μπορεί να επουλωθεί ξανά λόγω της μειωμένης αιμάτωσης της περιοχής.

Σε άτομα νεαρότερης ηλικίας με αυξημένες απαιτήσεις αθλητικής δραστηριότητας η χειρουργική αποκατάσταση αποτελεί απόλυτη ένδειξη, ενώ σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με μειωμένες απαιτήσεις δραστηριοτήτων και πιθανές προϋπάρχουσες εκφυλιστικές αλλοιώσεις στο γόνατο μπορεί να συζητηθεί και το ενδεχόμενο συντηρητικής θεραπείας.  Η συντηρητική θεραπεία της ρήξης χιαστού περιλαμβάνει ασκήσεις ενδυνάμωσης και ιδιοδεκτικότητας με τη βοήθεια ενός εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή.