Χύτας Δ. Γιάννης
              Χειρουργός Ορθοπαιδικός MSc
              

Κάθε κλίση της σπονδυλικής στήλης προς τα πλάγια που υπερβαίνει τις 10° ονομάζεται σκολίωση. Ο όρος προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη σκολιός (στραβός, ελικοειδής). Οι σκολιώσεις διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις λειτουργικές και τις οργανικές.

Λειτουργική (θέσης, ανταλγική, ψυχογενής) θεωρείται η σκολίωση που οφείλεται σε κάποιο αίτιο, εντός ή εκτός μιας φυσιολογικής σπονδυλικής στήλης. Μετά τη θεραπεία ή την άρση του αιτίου, η σπονδυλική στήλη επανέρχεται μόνη της στη φυσιολογική της θέση.

Οργανική (ιδιοπαθής, συγγενής, παραλυτική, από νευροινωμάτωση και μεσεγχυματικές διαταραχές) θεωρείται η σκολίωση που οφείλεται σε γνωστό ή άγνωστο αίτιο, το οποίο επιφέρει μόνιμη αλλαγή στους σπονδύλους ή στα μαλακά μόρια, με αποτέλεσμα η σπονδυλική στήλη να μην επανέρχεται μόνη της στη φυσιολογική της θέση.

Η ιδιοπαθής αποτελεί τη πλέον συχνή μορφή σκολίωσης. Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και επιδεινώνεται κατά τις έντονες αυξητικές ώσεις του σκελετού. Δεν προκαλεί πόνο και συχνά δε γίνεται αντιληπτή παρά μόνο όταν η παραμόρφωση μεγαλώσει. Ανάλογα με την ηλικία που εμφανίζεται, διακρίνεται σε: α) βρεφική ή νηπιακή (0-3 ετών), β) παιδική (4-10 ετών) και γ) εφηβική (10-13 ετών), που είναι και η συχνότερη.

Η συχνότητά της είναι 25 άτομα σε πληθυσμό 1000 ατόμων. Όσο αυξάνονται οι μοίρες της σκολιωτικής καμπύλης, τόσο μειώνεται το ποσοστό. Σπάνια ένα παιδί με σκολίωση παραπονείται για πόνο στη σπονδυλική στήλη. Η κλινική εξέτασή του περιλαμβάνει τον έλεγχο σε όρθια στάση και κατόπιν τη δοκιμασία επίκυψης (bending test). Ο αρχικός ακτινολογικός έλεγχος είναι σημαντικός και αποτελεί τη βάση για τη μελέτη εξέλιξης της σκολίωσης και επάρκειας της θεραπείας. Περιλαμβάνει οπισθιοπρόσθιες και πλάγιες ακτινογραφίες, σε μεγάλα ακτινολογικά φιλμ που απεικονίζουν και τις τρεις μοίρες της σπονδυλικής στήλης, τη λεκάνη και τα ισχία.

Η έγκαιρη διάγνωση της πάθησης και η αντιμετώπισή της, κατά το δυνατό νωρίτερα, θέτει τις βάσεις για ένα καλό αποτέλεσμα. Η θεραπεία περιλαμβάνει τρεις μορφές, ανάλογα με το μέγεθος του κυρτώματος και την ηλικία:

• Παρακολούθηση για κυρτώματα μικρότερα των 20°, με κλινικό και ακτινολογικό έλεγχο κάθε 3-6 μήνες. 

• Εφαρμογή ορθοπαιδικού κηδεμόνα για κυρτώματα 20°-40°. Στόχος είναι να προλάβει την επιδείνωση της σκολίωσης και λιγότερο να τη διορθώσει. Πρέπει να εφαρμόζεται 16-24 ώρες το 24ωρο, χρόνος που μειώνεται σταδιακά με τη πρόοδο της σκελετικής ωρίμανσης.

• Χειρουργική αντιμετώπιση, για σκολιώσεις μεγαλύτερες των 40°. Συνίσταται σε διόρθωση της σκολίωσης και σπονδυλοδεσία στη θέση διόρθωσης.